Nội dung
Đối với Developer, API là thứ không thể thiếu trong việc lập trình Website hay phát triển các ứng dụng di động. API giúp các ứng dụng, website và cơ sở dữ liệu của chúng liên kết lại với nhau, gia tăng khả năng tương tác và nhiều tiện ích khác. Tùng Phát sẽ giải đáp các thắc của bạn về API trong bài viết này.
API là gì?
API là viết tắt của cụm từ Application Programming Interface hay còn gọi là giao diện lập trình ứng dụng. Đây là phương tiện tuyệt vời giúp cho hai hoặc nhiều ứng dụng tương tác với nhau, tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Với API, các Developer có thể tiếp cận, truy xuất dữ liệu từ máy chủ của một đơn vị khác và thể hiện chúng trên ứng dụng hay Website của mình.
Một số ví dụ đơn giản:
- Website của bạn chuyên đưa tin về tài chính và các vấn đề về đầu tư, bạn muốn khách hàng có thể theo dõi chỉ số của một chứng khoán trên thị trường ngay tại Website của bạn? API giúp việc này trở nên dễ dàng hơn, bạn chỉ cần tìm xem sàn chứng khoán nào có cung cấp API để xem việc này và tích hợp ngay.
- Bạn muốn thông tin thời tiết của Google hiển thị trên Website của mình, tích hợp API của Google cung cấp
- Bạn không muốn vào Google Analytics xem chỉ số nữa, tích hợp API dữ liệu để xem ở bất kỳ nơi nào bạn muốn.
- Hay bạn muốn khách có thể booking phòng ngay trên Website review các địa điểm du lịch của bạn, tích hợp API booking của Agoda hay Booking.com, bạn có thể nhận được hoa hồng đấy
Hay một ví dụ thường gặp nhất: Bạn có thể dùng tài khoản Google, Facebook, Zalo để đăng nhập bất cứ nơi đâu mà không cần tạo thêm tài khoản ở đó, đó là developer đã tích hợp API giúp chia sẻ thông tin đăng nhập của bạn từ các đơn vị khác.
Tính tới nay, API đã phát triển rất xa. Thế hệ mới nhất của web/ app API có thể ứng dụng được ở mọi hệ thống từ cơ sở dữ liệu, hệ điều hành, các thư viện hay bất cứ phần cứng nào khác.
Xu hướng phát triển của API
API hiện có 2 chính sách bảo vệ cơ bản gồm:
- Các công ty bảo vệ API cusack chính mình
- Các công ty chuyên cung cấp API miễn phí
Đối với hình thức 1, các công ty xuất bản API và thu phí từ các nhà phát triển phần mềm thứ 3 đăng ký, xin phép họ. Họ thường là những công ty sản xuất thiết bị, game, công nghệ, ví dụ như Sony cùng hệ thống playstation.
Đối với hình thức 2, các công ty này chuyên cung cấp API miễn phí. Mục đích là để lan tỏa marketing và thương hiệu, đa số là các thông tin công khai như chỉ số chứng khoán hay thời tiết, điều này giúp tiếp cận nhiều hơn đối tượng khách hàng là chủ các Website đơn lẻ.
Xem thêm:
>>>Wix là gì? Có nên thiết kế trang Web bằng Wix không?
>>>DNS là gì? Cách sử dụng DNS server
Loại thứ 2 là sân chơi của các tập đoàn lớn như Microsoft, Google hay Apple. Hầu như tất cả họ đều cung cấp các API miễn phí, đổi lại là các Developer sẽ viết phần và người dùng phải mua của Microsoft, Google để có thể sử dụng. Đặc biệt trong đó, API của Google phát triển mạnh nhất và ngày càng tiếp cận phổ biến hơn đến người dùng trên khắp thế giới
Xu hướng người dùng và các nhà phát triển chủ yếu đi theo hình thức thứ 2
Mức độ phổ biến của công cụ này ngày càng tăng khi chúng được nâng cao về các tiêu chuẩn về sự thân thiện, đơn giản, dễ sử dụng. Không những thế, tiêu chuẩn về bảo mật cũng được nâng cấp, giúp giảm thiểu các rủi ro hoặc khai thác các lỗ hổng bảo mật tốt hơn. Mọi hoạt động của API đều được giám sát nên hiệu suất của chúng cũng được cải thiện tốt hơn.
Với sự phát triển của các thiết bị di động và ứng dụng đi kèm, API giờ đây cũng được nâng cấp nhằm thích nghi tốt hơn với các thiết bị di động. Thực tế cho thấy, hầu hết các ứng dụng nền web và ứng dụng di động tận dụng nhiều API hơn, tạo động lực tăng trưởng APi vượt bậc.
Trang Programmableweb cũng từng đánh giá, một trong những kho API miễn phí lớn nhất thế giới hiện nay có tới hơn 21.000 API được chia thành 450 mục khác nhau, bao phủ toàn bộ các lĩnh vực trong đời sống con người. Có thể thấy, API trở thành công cụ quan trọng giúp cho hỏa động vận hành hệ thống tốt hơn, trở thành chìa khóa thông minh, đồng bộ và tự động hóa đặc biệt của con người.
REST và RESTful API là gì?
REST được viết tắt bởi Representational State Transfer, là cấu trúc mẫu quy định các ứng dụng giao tiếp và tương tác với nhau. Nó bao gồm 3 bộ phận cơ bản như: bộ máy chủ ngoài chứa dữ liệu (external server), máy chủ API và máy chủ khách (client). Trong đó, máy khách có thể là bất cứ thứ gì, ứng dụng trên nền web, thư viện hoặc thậm chí là các phần mềm khác nhau của một phần mềm máy tính.
REST cho phép các máy khách truy cập máy chủ API và thực hiện các lệnh lấy về, chỉnh sửa hay xóa dữ liệu từ external server. Các Developer có thể thoải mái truy xuất, chỉnh sửa dữ liệu từ máy chủ mà không cần biết hệ thống hoạt động như thế nào.
Giao thức chính của REST sử dụng là HTTP, một giao thức phổ biến với hầu hết các ứng dụng hay dịch vụ web hiện nay. Nó đem tới hiệu quả nhanh chóng trong bối cảnh đường truyền mạnh mẽ và khiến cho REST kiến trúc tốc độ nhanh hơn.
Ngoài ra, REST cũng có ưu điểm khi sử dụng giao thức stateless (không trạng thái). Hệ thống này không sử dụng session, cookie, không cần biết những thông tin đó trong mỗi lần request đến máy chủ ngoài. Điều này giúp REST giảm tải cho máy chủ ngoài, nâng cao hiệu suất làm việc.
REST ban đầu được thiết kế để sử dụng cho các dịch vụ web. Tuy nhiên, bất cứ phần mềm nào cũng có thể ứng dụng REST làm cầu nối giao tiếp với các ứng dụng khác tốt và hiệu quả hơn. Đó cũng là lý do giúp cho REST trở thành tiêu chuẩn mặc định cho hầu hết các giao thức. Và những API được thiết kế theo cấu trúc REST được gọi là RESTful API.
4 lệnh CRUD cơ bản
CRUB bao gồm: Create, Read, Update, Delete. Đây là 4 chức năng cơ bản của bất kỳ cơ sở dữ liệu nào. REST và RESTful cũng không ngoại lệ. Cá kiến trúc này đều hỗ trợ đầy đủ 4 lệnh, giúp bạn có thể thao tác với dữ liệu lấy từ máy chủ dễ dàng hơn.
Một số lệnh cơ bản của Rest API
Trong REST, 4 lệnh có tên gọi hơi khác một chút:
- Post: Có chức năng tạo dữ liệu, thông tin mới
- Get: Lệnh đọc/lấy một dữ liệu, thông tin mới
- Put: Cập nhật thông tin và dữ liệu đã có
- Delete: Xóa thông tin và dữ liệu đã có
Trong đs, Get được đánh giá là lệnh an toàn và phổ biến nhất, được cho phép bởi hầu hết các Restful API hiện nay. 3 lệnh còn lại ít nhiều làm theo đổi các dữ liệu gốc máy chủ, có nguy cơ dẫn tới tai nạn ngoài ý muốn. Cho nên, chỉ những API được thiết kế riêng hay được cấp thẩm quyền như API đối tác, Admin mới được thực hiện các lệnh đó.
Web API là gì?
Web API hay ASP.NET Web API là một framework dùng để xây dựng và lập trình các dịch vụ web HTTP. Nó có dạng là một RESTful API hiện đại, hội tụ đủ các điều kiện của REST cũng như các tiêu chuẩn tương tự, được tối ưu cho các dịch vụ trực tuyến cũng như ứng dụng web hiện nay. Web API sở hữu những ưu điểm vượt trội mà một API cũ có cùng nhiều ưu điểm mới tuyệt vời, giúp nó nhận được nhiều sự tin tưởng từ các nhà phát triển và lập trình website.
Một số ưu điểm vượt trội của Web API
- Dễ sử dụng và tùy biến hơn so với các framework WCF, Web service
- Tối ưu UX trải nghiệm người dùng
- Đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn về REST và HTTP
- Hỗ trợ tốt các tính năng và thành phần HTTP như: caching, versioning, HttpRequestMessage, HttpResponseMessage
- Tính bảo mật cao, xác nhận 2 hướng
- Đa dạng định dạng của dữ liệu trả về
- Host được nhiều client khác nhau từ App nền web cho tới các phần mềm máy tính
Web API trong lập trình, thiết kế website
Từ những phân tích trên có thể thấy, Web APi cung cấp những tính năng, cải thiện hiệu suất làm việc website cực tốt. Thay vì sử dụng các trang tĩnh với nội dung cứng nhắc, website hiện đại ngày nay có thể ứng dụng Web API để cung cấp nội dung linh hoạt với tính cá nhân hóa cao hơn.
Một số ứng dụng của Web API
- Công cụ tìm kiếm
Công cụ tìm kiếm (search engine – SE) là một bộ phận cơ bản của các trang web. Nhưng nếu bạn sử dụng chức năng tìm kiếm thông thường, người dùng có thể sẽ khó mà tìm được những thông tin mong muốn khi số lượng nội dung quá phức tạp, đồ sộ hay tìm kiếm một nội dung đặc thù nào đó.
Ví dụ: nếu là một website nấu ăn thì các công thức, thông tin dinh dưỡng thường được tìm kiếm nhất. Hoặc là món ăn ít chất béo, dành cho trẻ em hay bà bầu, các thành phần có thể gây dị ứng, nấu trong bao lâu là đủ
Khi đó, trang Web của bạn phải có một API sử dụng search engine mạnh mẽ, để hỗ trợ người dùng tìm kiếm được thông tin chính xác nhất. Điều này không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng
- Khả năng tích hợp kênh Social
Chúng ta có thể dễ dàng thấy điều này khi kéo xuống cuối trang web, bên sườn giao diện website hay dưới mỗi bài viết. Một số trang web còn sử dụng cả khung bình luận, nút like, theo dõi hay share Fanpage cho các bài viết hay cuộc thảo luận dưới bài viết. Người xem có thể dùng chính tài khoản Social của mình để đăng nhập và tương tác. Rất tiện lợi và nhanh chóng.
Muốn làm được điều đó thì các developer cần sử dụng API của các nền tảng social và nhúng các chức năng này vào trang web của mình. Thông qua API, chúng có thể trao đổi dữ liệu qua lại dễ dàng hơn. Người dùng cũng tương tác với social bình thường mà không cần rời khỏi Website của bạn
- Xây dựng website bán hàng trực tuyến
API còn là công cụ quan trọng hỗ trợ công việc xây dựng hệ thống hạ tầng website của các Developer. Nhất là trong việc thiết kế website bán hàng trên nền tảng
Ví dụ: Chỉ cần tích hợp API của Shopify, Website của bạn sẽ có những chức năng cơ bản mà một trang web bán hàng online cần có. Điều này rút ngắn được quá trình phát triển nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các tính năng cần thiết cho một website thương mại điện tử.
Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp ích được cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và học tập. API giống như một chìa khóa vạn năng, thông minh và hiện đại, giúp giảm tải phần lớn các công việc, nâng cao hiệu suất và độ chính xác. Tạo ra sự chuyên nghiệp, thuận tiện hơn cho các Developer
Tôi là Nguyễn Tuấn Tài, nhân viên của công ty Tùng Phát, đồng hành cùng các bạn trong các chuyên mục bài viết về Thiết kế và quản trị website, hy vọng những nội dung trên sẽ hữu ích cho các bạn.